Kronika religijna

Stolica Apostolska •  Kościół w Świecie •  ...i w Polsce

 

 

 

 

 

 




STOLICA APOSTOLSKA

• „Bóg Przymierza objawił się w historii, a w historii Kościoła celebruje swą tajemnicę zbawienia: Wcielenie, Mękę, Śmierć i Zmartwychwstanie Pana Jezusa Chrystusa” – mówił Papież w rozważaniach przed modlitwą Anioł Pański. „W ten sposób odnawia się droga wierzących, przekonywał Papież, zawieszona między tym, co »już« zrealizował Chrystus, a tym, co »jeszcze nie« znalazło swego pełnego objawienia”. „Po co się rodzić, po co umierać? Dlaczego poświęcać się, dlaczego cierpieć?” – pytał Papież. Odpowiedź przynosi chrześcijaństwo, gdyż to Chrystus jest nadzieją ludzkości. Bóg jest przyszłością człowieka i świata. Jeśli ludzkość utraci sens Boga, zamknie się jednocześnie na przyszłość i zatraci nieuchronnie perspektywę swego pielgrzymowania w czasie. Adwent, wyjaśniał Papież, przypomina nie tylko, że On przyszedł, ale też, że przyjdzie. Dlatego życie „wierzących musi być stałym i czujnym oczekiwaniem Jego przyjścia”. Na zakończenie modlitwy Papież pozdrowił pielgrzymów z Polski i tych, którzy „łączą się z nami w modlitwie przez telewizję i Radio Maryja. Szczęść Boże!”.
• „Przemoc, terroryzm i wojny prowadzą do wznoszenia nowych murów między narodami” – mówił Jan Paweł II do przedstawicieli Collegium Urbanianum, z okazji 375. rocznicy założenia tego instytut. Ta placówka naukowa jest poprzednikiem Papieskiego Uniwersytetu Urbanianum, który podlega Kongregacji Ewangelizacji Narodów i kształci misjonarzy. Papież przypomniał, że uczelnia powstała, by zagwarantować wolność ewangelizacji na nowo odkrywanych obszarach naszego globu. Przekonywał również o konieczności studiowania kultur innych narodów i tradycji wielkich religii światowych. „Nie rezygnując z głoszenia mocy orędzia ewangelicznego, chrześcijanie muszą być w dzisiejszym, rozdzieranym podziałami świecie ludźmi dialogu. Muszą sprzeciwiać się ścieraniu cywilizacji, które wydaje się czasem nieuniknione”. Dlatego, dodał, Uniwersytet Urbanianum powinien w najbliższej przyszłości zająć się studiowaniem islamu, buddyzmu i hinduizmu. 
• „Nasze kontakty, rozmowy i doświadczenie współpracy skierowane są ku jednemu celowi: jedności” – napisał Jan Paweł II w orędziu do prawosławnego patriarchy Konstantynopola, Bartłomieja I. Papieskie orędzie przekazał Patriarsze kard. Walter Kasper, który uczestniczył w dorocznych uroczystościach związanych ze świętem św. Andrzeja Apostoła w Stambule, patrona tamtejszego Patriarchatu.

 
Kard. Joseph Ratzinger
• Kard. Joseph Ratzinger został nowym dziekanem Kolegium Kardynalskiego. Prefekt Kongregacji Nauki Wiary zastąpił na tym stanowisku dotychczasowego dziekana, kard. Bernardina Gantina. Wybór nowego dziekana, którego dokonali kardynałowie-biskupi, spotkał się z aprobatą Papieża. Nowy dziekan stanie na czele 171-osobowego Kolegium, nie mając nad jego członkami żadnej władzy kierowniczej. Zgodnie z protokółem należy on jednak – wraz z sekretarzem stanu Stolicy Apostolskiej kard. Angelo Sodano, który został obecnie wicedziekanem tego gremium – do grona najwyższych władz kościelnych. Pod nieobecność Papieża dziekan przewodniczy zgromadzeniom kardynałów (jeśli w tym czasie do nich dochodzi) oraz zwołuje konklawe dla wyboru nowego Papieża. Przy wyborze nowego Biskupa Rzymu to właśnie dziekan oficjalnie pyta kandydata, czy jest gotów przyjąć ten urząd, a jeśli nie ma on sakry biskupiej, otrzymuje ją z rąk dziekana Kolegium. Powodem odejścia kard. Gantina jest pogarszający się stan zdrowia. 80-letni hierarcha powróci do rodzinnego Beninu (Afryka). 
• Jan Paweł II wysłuchał koncertu z okazji Międzynarodowego Roku Gór. Koncert zatytułowany: „Hymn ze szczytów” odbył się w auli Pawła VI. Papież wysłuchał nie tylko muzyki Josepha Joachima Raffa i Johannesa Brahmsa, ale obejrzał towarzyszące muzyce film pokazujący szczyty górskie. Przy pomocy satelity połączono w jednym czasie trzy miejsca; Watykan, gdzie grała orkiestra symfoniczna z Pecsu, stoki masywu Gran Sasso w Abruzji, gdzie znajdowała się mezzosopranistka i okolice Treviso, na granicy Włoch, Austrii i Słowenii, gdzie zebrał się chór regionu Friuli Wenecja Julijska.



















 KOŚCIÓŁ W ŚWIECIE

 
Kard. Lubomyr Huzar
• Zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego kard. Lubomyr Huzar deklaruje gotowość spotkania z prawosławnym patriarchą moskiewskim Aleksym II., aby rozmawiać o problemach religijnych na Ukrainie. W swym oświadczeniu Huzar nawiązuje do zapowiadanej na koniec roku wizyty Aleksego w Kijowie. „Pamiętając o doświadczeniu pobytu na Ukrainie Jana Pawła II można oczekiwać pozytywnych wyników takich odwiedzin duszpasterskich dla wiernych Patriarchatu Moskiewskiego i całego społeczeństwa” – pisze kardynał, przypominając, że na Ukrainie i w Rosji od wieków mieszkają obok siebie prawosławni i grekokatolicy: „Można tę sytuację różnie oceniać, ale my, chrześcijanie, musimy widzieć w tym Opatrzność Bożą oraz pamiętać, że wolą Chrystusa jest, aby wszyscy byli jedno”. Kardynał apeluje, by oba Kościoły, będące spadkobiercami chrztu św. Włodzimierza (X–wiecznego księcia kijowskiego) poczyniły pierwsze kroki, „które mogłyby poprawić radykalnie stosunki między ich wiernymi”. 
Spotkanie z Aleksym II byłoby szansą, „aby ruszyć z miejsca sprawę rozwiązania całego szeregu zagadnień”; Huzar wymienia tu współżycie wiernych obu wspólnot po upadku ZSRR, ocenę tzw. pseudosoboru lwowskiego z 1946 r. (pod naciskiem władz sowieckich zlikwidowano wtedy Kościół greckokatolicki, a jego wyznawców siłą wcielono do prawosławia), rozwiązanie roszczeń majątkowych, sytuację grekokatolików w Rosji („chcielibyśmy, by cieszyli się oni takimi samymi prawami jak wszyscy wierzący na Ukrainie” – pisze kardynał). Huzar ma też nadzieję, że „pobyt patriarchy moskiewskiego na Ukrainie przyczyni się do ustanowienia prawidłowych stosunków ewangelicznych między trzema odłamami ukraińskiego prawosławia”.
Podróż Aleksego na Ukrainę, planowana od dwóch lat, od początku budzi na Ukrainie wiele emocji i sprzeciwów, głównie ze strony środowisk narodowych. Protesty już raz doprowadziły do odwołania wizyty patriarchy w 2000 r. Podróż obecnie przygotowana ma odbyć się do końca br., choć tym razem na przeszkodzie może stanąć choroba Aleksego. Przeciw przyjazdowi Aleksego występuje też zwierzchnik jednego z trzech Kościołów prawosławnych w kraju, patriarcha Filaret (z Patriarchatu Kijowskiego).

 
Chrześcijańscy bojownicy
 o wolność Timoru Wschodniego


• Słynny obrońca praw człowieka, bp Carlos Filipe Ximenes Belo, administrator apostolski Dili w Timorze Wschodnim, zrezygnował z urzędu. Bp Belo, autorytet w Kościele katolickim nie tylko w swym kraju, ale i w całej Azji, ustąpił ze względów zdrowotnych. Jego życie cały czas związane było ze staraniami o niepodległość Timoru: urodzony w 1948 r., wyświęcony w 1980 r. (w zakonie redemptorystów), kształcił się w Rzymie i Portugalii, po czym wrócił do Timoru, należącego wtedy do Indonezji (gdy w 1976 r. Portugalczycy opuścili swą kolonię Timor, na wyspę wkroczyły wojska indonezyjskie, ogłaszając ją prowincją Indonezji). W 1983 r. Papież powołał Belo na administratora apostolskiego diecezji Dili, a w 1988 r. mianował biskupem. Belo bronił miejscowej ludności, w większości katolickiej, przed represjami muzułmańskich władz Indonezji: wzywał do poszanowania jej praw religijnych, narodowych i kulturalnych. W 1996 r. otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla (wraz z działaczem niepodległościowym José Ramosem Hortą). Ostatecznie w 1999 r. na wyspie odbyło się pod nadzorem ONZ referendum, w którym 80 proc. głosujących opowiedziało się za suwerennością Timoru, po czym muzułmańskie bojówki wywołały wojnę domową. Po kilku latach walk w maju br. wspólnota międzynarodowa uznała niepodległość Timoru Wschodniego. Jako jedno z pierwszych państw stosunki dyplomatyczne nawiązała z nim Stolica Apostolska.
• Nowym arcybiskupem Salzburga został ks. Alois Kothgasser, dotychczasowy biskup Innsbrucku. Jego poprzednik, 74-letni abp Georg Eder, zrezygnował ze względu na zły stan zdrowia. Na mocy konkordatu między Stolicą Apostolską a Austrią wybór arcybiskupa Salzburga przebiega inaczej niż w innych diecezjach tego kraju: 12–osobowa kapituła katedralna ma przywilej wyboru spośród trzech kandydatur, wytypowanych przez Rzym. Archidiecezja Salzburg jest najstarszą w Europie Środkowej: utworzył ją w 798 r. Leon III. 
n W 60 miastach świata po raz pierwszy obchodzono światowy dzień walki z karą śmierci. Jego inicjatorem jest katolicka Wspólnota św. Idziego, Amnesty International i szereg organizacji pozarządowych, tworzących „Światową Koalicję przeciw Karze Śmierci”; wspólnota św. Idziego poinformowała, że apel o zaniechanie wykonywania kary śmierci podpisało już 5 mln ludzi ze 145 krajów. W ub.r. wykonano w świecie ponad 4700 wyroków śmierci. 
• 60 proc. Rosjan wierzy w Boga – wynika z ankiety ośrodka badania opinii Romir. 22 proc. pytanych deklaruje się jako ateiści, a 69 proc. jako należący do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego, 3 proc. do katolickiego lub protestanckiego, 2,5 proc. jako muzułmanie, a 0,4 proc. buddyści.
Obecnie w Kościele prawosławnym trwa post przed Bożym Narodzeniem (skończy się 7 stycznia) i urzędnicy administracji państwowej mogą spożywać w tamtejszych stołówkach dania bez mięsa i mleka. Sekretarz prasowy prezydenta Putina powiedział, że codzienny jadłospis kremlowski od kilku lat układany jest według kalendarza prawosławnego i przygotowuje się posiłki postne: sałatki, zestawy warzyw, zupy grzybowe i potrawy z kasz. W soboty i niedziele są wydawane dania rybne. 





  




  









...I W POLSCE



• Episkopat ogłosił list pasterski „Dialog warunkiem pokoju”. Dokument przyjęto na 320. zebraniu plenarnym Konferencji Episkopatu Polski, 29 listopada na Jasnej Górze. Biskupi wezwali do prowadzenia dialogu w rodzinach, także na gruncie ekumenicznym, oraz do podejmowania współpracy na płaszczyźnie humanitarnej, społecznej, ekonomicznej i politycznej. „Jesteśmy gotowi na przyjazne spotkanie wyznawców Chrystusa należących do innych Kościołów i wspólnot religijnych, oraz ludzi niewierzących – czytamy w liście. – W kontekście nacisku, by żyć jakby Boga nie było, lub nawet stawać na miejscu Boga, wspólny wysiłek dialogu chrześcijan, wyznawców religii mojżeszowej, muzułmanów i wyznawców innych religii będzie skuteczniejszym świadectwem o Bogu”. Biskupi wzywają, by parafie otoczyły opieką imigrantów, oraz aby wierni pamiętali o „zaniedbanych cmentarzach żydowskich, rosyjskich, ukraińskich, niemieckich, o opuszczonych synagogach i cerkwiach”. „Nie pozwólmy zniknąć z powierzchni ziemi tym znakom życia i wiary. Niech nie będzie naszego poparcia dla ludzi wypisujących nienawistne czy pogardliwe slogany na murach lub wykrzykujących je na stadionach” – apelują biskupi. „Zbyt dużo jest między nami podejrzliwości, nieufności i lęków; zbyt łatwo o osąd z góry, bez wysłuchania, bez próby zrozumienia cudzych racji i motywacji. Mamy do czynienia z gorszącymi kłótniami i walkami, tymczasem osoby postronne gorszą się podziałami istniejącymi między ludźmi powołującymi się na tę samą Ewangelię. W tych warunkach dialog jest także dobrą okazją do rachunku sumienia, do oczyszczania pamięci, wspomnień, myśli i uczuć. Inni ludzie zazwyczaj lepiej widzą nasze wady niż my sami, korzystajmy także z ich pomocy. Nie bójmy się słów krytyki, a sami starajmy się o rzetelne i życzliwe wyrażanie poglądów wobec innych. Jest to trudne, ale możliwe i bardzo potrzebne” – czytamy w liście Episkopatu.

 
Ojciec Rydzyk wśród swoich zwolenników

• Jednym z tematów zebrania plenarnego Episkopatu miała być też sprawa Radia Maryja, jednak biskupi nie podjęli w tej sprawie żadnych decyzji. „Zespół ds. duszpasterskiej troski o Radio Maryja będzie nadal pracował nad uregulowaniem niejasnej sytuacji prawnej, czyli nad statutem rozgłośni, statutem Rodziny Radia Maryja, a także nad umową między Radiem a Episkopatem” – powiedział dziennikarzom szef zespołu bp Sławoj Leszek Głódź. Biskup odpierał zarzuty o brak efektów działania tego gremium: „Efektem jest choćby oświadczenie kierownictwa radia o tym, iż nie popiera ono żadnej partii politycznej, chce bowiem służyć wszystkim”. Nie odniósł się jednak do tego, że praktyka na antenie Radia Maryja przed wyborami samorządowymi była zupełnie inna niż to oświadczenie. 
Natomiast Komisja Episkopatu ds. Środków Masowego Przekazu chce przygotować ogólne normy, które uregulują działalność mediów katolickich. „Chodzi np. o to, by uniknąć sytuacji, w której wypowiedź jednej z osób pracujących w katolickim medium odbierana jest jako głos w imieniu całego Kościoła” – tłumaczył bp Głódź.
Biskupi mówili także o relacjach między Kościołem a rządem. „Stosunki z rządem są dobre, ale naszemu państwu grozi ideologizacja” – powiedział abp Tadeusz Gocłowski, współprzwodniczący Komisji Wspólnej Rządu i Episkopatu. Biskupi z niepokojem odnieśli się do państwowej rejestracji niektórych stowarzyszeń, które nawet w nazwie mają sformułowania antykościelne np.: Partia Antyklerykalna. 
Abp Gocłowski poinformował też, że biskupi skierują list do posła Antoniego Macierewicza z protestem, aby nie używał on dla swej partii nazwy „katolicko-narodowa”, gdyż musi być na to zgoda władzy kościelnej.
„Górny Śląsk może stać się terenem ruchów niebezpiecznych dla stabilności państwa” – przestrzegał na konferencji prasowej metropolita górnośląski abp Damian Zimoń. Zaapelował do wszystkich sił społecznych, zwłaszcza do rządu i samorządów, żeby we współpracy z Kościołem opracować wreszcie strategię restrukturyzacji tego regionu. 
• Na Jasnej Górze biskupi wybrali nową Radę Stałą Episkopatu. Wśród nowych członków są metropolita poznański abp Stanisław Gądecki, biskup Głódź i biskup płocki Stanisław Wielgus. Powodem wyborów było wygaśnięcie kadencji poprzedniej Rady. W Radzie Stałej pozostał abp Henryk Muszyński, gdyż nie wygasła jego kadencja. Spośród dawnych członków Rady nie zostali wybrani do niej ponownie kard. Franciszek Macharski (ze względu na wiek), abp Józef Życiński i abp Juliusz Paetz. Nowym przewodniczącym Komisji Nauki Wiary został biskup radomski Zygmunt Zimowski, zaś delegatem Episkopatu Polski ds. duszpasterstwa akademickiego bp Marek Jędraszewski.
• Kościół wezwie Polaków do udziału w referendum w sprawie przystąpienia do Unii Europejskiej, nie będzie jednak agitował, lecz poda kryteria wartościowania – zapowiedział abp Henryk Muszyński. Kryteriami tymi będą trzy pytania: na ile integracja Polski służy dobru kraju, czy reformy mające doprowadzić do integracji z UE są prowadzone w sposób demokratyczny i czy celem wszelkich reform jest człowiek. Metropolita gnieźnieński uczestniczył 28 i 29 listopada w Brukseli w obradach sesji plenarnej Komisji Episkopatów Wspólnoty Europejskiej (ComECE), gdzie reprezentuje Episkopat Polski. Jego zdaniem jest szansa, że w unijnej konstytucji znajdzie się kompromisowa formuła „Invocatio Dei” zaczerpnięta z polskiej konstytucji. Propozycję taką poparli biskupi z ComECE, a Europejska Partia Obywatelska (europejscy chadecy) już sformułowała jej brzmienie: „Unia uwzględnia wartości tych, którzy wierzą w Boga jako źródło prawdy, sprawiedliwości, dobra i piękna, jak również tych, którzy nie podzielają tej wiary, ale respektują wartości powszechne, wynikające z innych źródeł”.
• Nie bójcie się jednoczenia Europy ani procesów globalizacji w świecie – apelował nuncjusz apostolski w Polsce do uczestników spotkania plenarnego Ogólnopolskiej Rady Ruchów Katolickich. Abp Józef Kowalczyk podkreślił, że w sprawach dotyczących integracji z UE należy słuchać Jana Pawła II, a nowe warunki wynikające z jednoczenia się wykorzystywać do głoszenia Dobrej Nowiny na kontynencie. Spotkanie duszpasterzy i liderów ruchów oraz stowarzyszeń katolickich odbyło się 30 listopada w Warszawie.
• Opinie. „W polskim Kościele pokutuje poczucie »oblężonej twierdzy«. Każda krytyka jest odbierana jako atak i akt wrogości wobec całego Kościoła. Pokutuje też odczucie, że trudne problemy należy rozwiązywać po cichu” – powiedział redaktor naczelny „Znaku” Jarosław Gowin w audycji TVN, odnosząc się do sprawy Radia Maryja.








 

 

 


 

 



 

 

 



 

 

 

 

 


 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 

 


 

 

 

 

 

 

 

 



 

Nr 49 (2787), 8 grudnia 2002

do góry

 

© 2000 Tygodnik Powszechny
Szczegółowe informacje o Redakcji; e-mail: redakcja@tygodnik.com.pl